Alienum phaedrum torquatos nec eu, vis detraxit periculis ex, nihil expetendis in mei. Mei an pericula euripidis, hinc partem.
 

3ο Δημοτικό Σχολείο Αλεξανδρούπολης

Το 3ο Δημοτικό Σχολείο υπήρξε το πρώτο εκπαιδευτικό ίδρυμα που λειτούργησε στην πόλη της Αλεξανδρούπολης. Το σχολείο βρίσκεται νότια του μητροπολιτικού ναού της πόλης, του Ιερού Nαού Αγίου Νικολάου, ενώ μπροστά του ανοίγεται η πλατεία Μητροπόλεως.
Το κτήριο φαίνεται να ανεγέρθηκε το 1866, όπως σημειώνει το κείμενο του χαρακτηρισμού του, ενώ άλλες πηγές χρονολογούν την κατασκευή του περίπου δέκα χρόνια αργότερα. Ο σκοπός της ίδρυσής του ήταν η στέγαση των εκπαιδευτικών αναγκών της πόλης, που τότε ονομαζόταν Δεδέαγατς. Το κτίσμα περιελάμβανε αρχικά τρεις σχολικές αίθουσες, οι οποίες διπλασιάστηκαν αριθμητικά στις αρχές του 20ού αιώνα, συμπίπτοντας χρονικά με την ανέγερση του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου στη θέση ενός μικρότερου ναού. Το σχολείο μετονομάστηκε σε Αστική Σχολή Αρρένων Δεδέαγατς, ενώ λίγα χρόνια αργότερα λειτούργησε ως δημοτικό σχολείο θηλέων, όταν η εκπαίδευση των αρρένων μεταφέρθηκε στην νεοϊδρυθείσα Λεονταρίδειο Ελληνική Σχολή.
Το κτήριο του Σχολείου της Ελληνικής Κοινότητας είναι ισόγειο με υπερυψωμένο υπόγειο. Η κάτοψή του είναι επιμήκης. Χαρακτηριστικό του κτηρίου είναι τα ευμεγέθη ανοίγματα που φωτίζουν τις αίθουσες διδασκαλίας.
Η πρόσοψη του σχολείου ακολουθεί τα νεοκλασικά πρότυπα, προβάλλοντας λιτά μορφολογικά στοιχεία. Διπλή κλίμακα λίγων βαθμίδων καταλήγει στην κεντρική είσοδο του κτηρίου. Η κεντρική θύρα, με τοξωτή απόληξη, πλαισιώνεται από ημικίονες με ιωνικά επίκρανα, οι οποίοι στηρίζουν επιστήλιο. Το τριγωνικό αέτωμα τονίζει τον κάθετο άξονα. Η πρόσοψη κοσμείται με κτιστό στηθαίο και μπαλούστρα, ενώ το υπόλοιπο κτίσμα είναι κεραμοσκεπές.
Η στέγη του σχολείου κοσμείτο με αγάλματα τριών μουσών, που αποτελούσαν σύμβολα της κλασικής παιδείας. Τα αγάλματα των μουσών, μολονότι βρίσκονταν στις αρχικές τους θέσεις λίγα χρόνια πριν, τώρα είναι κατεστραμμένα.
Το Δημοτικό Σχολείο έλαβε διάφορες χρήσεις κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, αντικατοπτρίζοντας την ιστορία της πόλης. Μετά τους βαλκανικούς πολέμους, κατά τη διάρκεια της πρώτης βουλγαρικής κατοχής της πόλης (τέλη 1913-1920), το κτήριο χρησιμοποιήθηκε από τις βουλγαρικές στρατιωτικές δυνάμεις. Επαναλειτούργησε ως σχολείο μετά την απελευθέρωση της πόλης, στις 14 Μαΐου 1920. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης βουλγαρικής και γερμανικής κατοχής (1941-1944) εξυπηρέτησε εκ νέου τις ανάγκες των κατοχικών δυνάμεων. Από το 1945 εξακολουθεί να λειτουργεί ως δημοτικό σχολείο της πόλης.
Το «Σχολείον της Eλληνικής Kοινότητος της ιδρυθέν το 1866, γνωστόν νυν ως 3ον Δημοτικόν Σχολείον» έχει χαρακτηριστεί ότι χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, καθώς αποτελεί νεοκλασικό αρχιτεκτόνημα «αρρήκτως συνδεδεμένο με την παιδείαν του υποδούλου Eλληνισμού της Θράκης» (ΥΑ Φ31/11529/1080/19-4-1974 – ΦΕΚ 476/Β/6-5-1974)

Οι φωτογραφίες του μνημείου προέρχονται από το αρχείο της Διεύθυνσης Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ.