Blog

«Ο Κάμπος της Τσακκίστρας», όπως είναι γνωστό το χωριό  βρίσκεται στην αγκαλιά του παγκόσμιου γεωπάρκου του Τροόδους και  εντός της περιοχής Νatura 2000, στο μοναδικό οικότοπο στην κοιλάδα των κέδρων,  με την ενδημική κυπριακή κέδρο που φτάνει μέχρι την ηλικία των 500 ετών.

Ο Κάμποs είναι συνυφασμένoς με μια από τις ιστορικότερες και μεγαλύτερες Ιερές Μονές της Κύπρου, την Ιερά Μονή της Παναγίας του Κύκκου (10 χλμ), το Θρονί της Παναγίας και τον τάφο του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Γ’. Η πνευματική τροφοδοσία προς το χωριό η ενδυνάμωση και η φροντίδα εκ μέρους της Ιεράς Μονής προς την ορεινή κοινότητα είναι δεδομένη και εμφανής. Η περιήγηση μας  μετατρέπεται από την αρχή σε σπάνια εμπειρία που μας γεμίζει ενθουσιασμό. Συναντάμε  εγκάρδιους ανθρώπους, ολάνθιστα περβόλια με καρποφόρα δέντρα,  θρησκευτικά  μνημεία, διαδρομές δίπλα στο νερό, πάρκο με άγριες πρασινοκέφαλες πάπιες καλαίσθητες πέτρινες βρύσες, μονοπάτια στο δάσος ιστορίες για τους ξακουστούς υλοτόμους του νησιού.

Eμπειρία ανοιξιάτικης αναγέννησης αποτελεί η περιήγηση στο ορεινό χωριό Κάμπος στην Κύπρο, σ’ έναν μοναδικό προορισμό κρυμμένο στα δάση της μεγαλονήσου.

Πέρδικες και αγρινά μας προϋπαντούν στον δρόμο

Επιλέγουμε το δασικό δρόμο (Κάμπο- Πύργο 27 χλμ) και οδηγούμε ανάμεσα στις σκιές των δέντρων, όπου μας αποκαλύπτεται ο θαυμαστός κόσμος του δάσους μετά από κάθε στροφή. Ανήκουμε στους τυχερούς περιηγητές αφού μετά από τα πρώτα χιλιόμετρα μέσα στο δάσος έχουμε την απρόσμενη εμφάνιση των αγρινών. Διασχίζουν τρέχοντας τις απότομες πλαγιές παρουσιάζοντάς μας τη  μοναδική τους ταύτιση με το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Τ’ αγρινά τα συναντάμε στην Κύπρο από την αρχαιότητα, καθώς απεικονίζονται σε αρχαιολογικά ευρήματα δίνοντάς μας πληροφορίες για την παρουσία τους στο νησί.

Η αφθονία των αγρινών  στα δάση της περιοχής που επισκεπτόμαστε ήταν η αιτία ν’ αποτελέσουν διαχρονικά εύκολο στόχο κυρίως το μεσαίωνα στην Κύπρο, ενώ και στην περίοδο της οθωμανικής αυτοκρατορίας κυνηγηθήκαν ανελέητα, Σήμερα αποτελούν προστατευόμενο είδος και οι αρμόδιες υπηρεσίες του νησιού  φροντίζουν γι΄ αυτό. Με μεγάλη έκπληξη παραμένοντας σιωπηλοί απολαμβάνουμε ένα εντυπωσιακό αγρινό καρφωμένο κυριολεκτικά στην άκρη του βράχου.

Ατάραχο παρακολουθεί την αργή μετακίνηση του αυτοκίνητου μας (λίγο πριν το αφήσουμε στην άκρη του δρόμου) ενώ αρκετά μετρά πιο κάτω μια νεαρή μητέρα με δυο νεογέννητα διασχίζει  το δρόμο με μεγάλη ταχύτητα. Η ανεπάντεχη αυτή συνάντηση αποτελεί για μας το πρώτο δώρο αυτού του ταξιδιού. Το χαμόγελο μας ενισχύεται όταν λίγα μετρά πιο κάτω συναντάμε ντόπιο περιπατητή που μας καλωσορίζει στην περιοχή περιγράφοντας μας και τη δική του συνάντηση με ένα κοπάδι αγρινών που μόλις πριν είχε διασχίσει το δρόμο.

Περπατώντας σχεδόν αθόρυβα δίνουμε ραντεβού, όχι πολύ μακριά με την  «πλουμιστή πέρδικα του δάσους». Πανέμορφη, χωρίς να βιάζεται κάνει αισθητή την παρουσία της σε μικρή απόσταση από εμάς, επιδιώκοντας ίσως να μας απομακρύνει από τη φώλια της, καθώς προστατεύει πάντα τ’ αβγά της με τον τρόπο αυτό (σύμφωνα με τις διηγήσεις των γηραιότερων). Τ’ αβγά της παλαιότερα ήταν περιζήτητα στα χωριά της Ελλάδος και της Κύπρου. Λέγεται πως στην Κύπρο σύμφωνα με την παράδοση οι νοικοκυρές ήθελαν στις πασχαλινές τους φλαούνες να χρησιμοποιούν αβγά πέρδικας καθώς γεννά την άνοιξη την περίοδο του Πάσχα. Εμείς απολαύσαμε το περήφανο περπάτημα της και την ομορφιά της την ώρα που χορτάτη από τη δημοσιότητα αναζήτησε την ιδιωτικότητά της ανάμεσα  στις φυλλωσιές του δάσους.

Χρώματα και αρώματα της αναγέννησης στη φύση του Κάμπου

Οι κατακίτρινες Εschsholzia Californica cham λουλούδια που ανάλογα με το φως που πέφτει επάνω τους αγγίζουν τις αποχρώσεις του πορτοκαλί ή του κίτρινου κρέμονται σα μικροί ήλιοι στις πλαγιές του βουνού που μας οδηγεί στον Κάμπο και προκαλούν το φακό για φωτογράφιση. Όσοι γνωρίζουν την ύπαρξή τους σκαρφαλώνουνε με τις φωτογραφικές τους μηχανές επιμένοντας να απαθανατίσουν τις αποχρώσεις του κίτρινου που βρίσκεται στις δόξες του σ’ αυτό το αγαπημένο είδος παπαρούνας όπως το λένε οι κάτοικοι του κάμπου την Eschsholzia Californica. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής προς τον Κάμπο, καθώς το ανοιξιάτικο αεράκι αλλάζει κατεύθυνση μας πλημμυρίζει με διακριτικά αρώματα βότανων, ρητίνης και άγριων λουλουδιών.

Οι καλαίσθητες ξύλινες πινακίδες πριν να φτάσουμε στο χωριό μας ενημερώνουν πως βρισκόμαστε στο παγκόσμιο γεωπάρκο της Ουνέσκο που αναγνωρίστηκε ως ένα μοναδικό μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς. Διαβάζουμε πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά του πλούτου του γεωπάρκου και των μονοπατιών καθώς και για τον καλαίσθητο εκδρομικό χώρο του Κάμπου «Καλονομάτης» που φυτευτικέ με νέα πλατάνια για να προσφέρει περισσότερη και καλύτερη δροσιά στους επισκέπτες του ενώ υπάρχει και δεύτερος εκδρομικός χώρος «Αγια Βαρβάρα». Το αυτοκίνητο μας οδηγεί αργά στην είσοδο του χωριού όπου οι ολάνθιστες μωβ κουτσουπιές μετατρέπουν τον προορισμό μας σε ανεπανάληπτο ανοιξιάτικο σκηνικό.

Ο Κάμπος έχει τη δική του ιστορία!

Στην αναζήτηση της ιστορίας του Κάμπου εμφανίζεται η πληροφορία για εγκατάσταση πληθυσμού από την Πελοπόννησο το 1453 μετά από την άλωση της Πόλης οι όποιοι συνέχισαν να τιμούν και στη νέα πατρίδα τους  το δικό τους άγιο. Είναι ο Άγιος Κυριάκος ο Αναχωριτής  που γεννήθηκε στην Κόρινθο το 408 μ.χ. Υποστηρίζεται πως η λατινική ρίζα του ονόματος Κάμπος (campus καταυλισμός) συνδέεται με τις εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης χαλκού που λειτουργούσαν στην περιοχή και με  την ανάγκη των ανθρώπων να κατασκηνώνουν κοντά σε σημεία που υπήρχε  χαλκός για την επεξεργασία του. Αξίζει να σημειωθεί πως σε Βενετική πηγή του 1534 συναντούμε  κτήματα ονομαζόμενα Άγιος Κυριακός τα οποία είχε αγοράσει φεουδάρχης. Για πρώτη φορά  εμφανίζεται στην απογραφή του 1565 χωριό με το όνομα Άγιος Κυριάκος η ονομαζόμενο ο Κάμπος (San Chiriacco ditto Cambos) αναφέρεται  μεταξύ άλλων σε σχετική δημοσίευση. Σήμερα το χωριό είναι γνωστό ως «ο Κάμπος της Τσακίστρας» και πιθανόν να συνδέεται με την εκδοχή που προβάλλεται πως ο Κάμπος φιλοξενούσε τα κτήματα και τα περιβόλια των κάτοικων της γειτονικής Τσακίστρας.

Τι θα δείτε στο χωριό

Ο Κάμπος ποταμός δημιουργεί την κοιλάδα με τα μοναδικά χαρακτηριστικά στο έδαφος στο κλίμα στο σύνολο του φυσικού περιβάλλοντος του χωριού που δροσίζεται το καλοκαίρι κάτω από τη σκιά μεγάλων δέντρων. Πλατάνια, δρυς και πεύκα δημιουργούν μοναδικό μικροκλίμα που γίνεται αντιληπτό αμέσως από τους επισκέπτες. Το υδάτινο στοιχείο κάνει παντού αισθητή την παρουσία του και δίνει τη δυνατότητα περιήγησης μέσω μονοπατιών. Καλαίσθητες βρύσες και γεφυράκια στο κέντρο του χωριού  μας καλούν να ακολουθήσουμε τις πηγές και το νερό που διασχίζει το χωριό.. Στο κέντρο του χωρίου μοναδικά προστατευόμενα δέντρα προσελκύουν το ενδιαφέρον μας. Iδιαίτερα ξεχωρίζουμε το «Δρυς του Πιφάνη»  350 ετών που βρίσκεται στην αυλή ενός καλαίσθητου σπιτιού. Ο ιερός Ναός του Αγίου Κυριάκου του Αναχωριτή από το ύψωμα στο οποίο βρίσκεται αγναντεύει το χωριό.

Είναι βασιλικού ρυθμού με δυο κιονοστοιχίες και τρία κλιτή με ξυλόγλυπτο τέμπλο από ξύλο καρυδιάς με εντυπωσιακές θήρες του Άγιου Βήματος στις οποίες υπάρχουν παλιές εικόνες. Οι ξυλόγλυπτες απεικονίσεις  ακόμα και στην οροφή του ναού  κάνουν ακόμα πιο ενδιαφέρουσα  την βαριά ξύλινη σκεπή του. «Ο ναός είναι ο μεγαλύτερος ξυλοσκεπής ναός της Κύπρου» λένε με καμάρι οι κάτοικοι του χωριού. “Ο ναός μας δένει απόλυτα με το περιβάλλον καθώς είναι από πέτρα και ξύλο που μετέφεραν με τα χέρια τους οι κάτοικοι του χωρίου από τα γύρω βουνά” μας λέει ο ιερέας του ναού πατέρας Περικλής Περικλέους που μας ξεναγεί στο ναό. Mας εξηγεί  πως «χτίστηκε το 1881 στη θέση παλαιότερου ναού από την εποχή των Φράγκων. Από την παλιά εκκλησιά  σώζονται εικόνες που σήμερα βρίσκονται εντός του ναού και μπορούν οι πιστοί να προσκυνήσουν».

Αξίζει να σημειωθεί πως γύρω απο τον Κάμπο υπήρχαν πάντα πολλά ξωκλήσια όπως της Αγίας Βαρβάρας ενώ στην περιοχή ξακουστό ήταν το Μοναστήρι της Παναγίας των Ηλιακών που καταστράφηκε. Οι εικόνες του μοναστηριού και από τα ξωκλήσια σώζονται σήμερα στην εκκλησία του Κάμπου μεταξύ αυτών και η εικόνα της Παναγίας των Ηλιακών. Ευχαριστούμε τον ιερέα για την ξενάγηση στο ναό και κατηφορίζουμε από την εκκλησία στο πάρκο του Κάμπου που είναι αφιερωμένο στη μνήμη του νεαρού κατοίκου της περιοχής Αντρέα Παπαδόπουλου.

Μια ξύλινη πινακίδα μας πληροφορεί πως δημιουργείται Ιαπωνικό πάρκο Sakura και αναζητούμε πληροφορίες. Οι υπεύθυνοι του δασικού σταθμού του Κάμπου μας εξηγούν πως οι φρεσκοφυτεμένες κερασιές απ’ την Ιαπωνία στο πάρκο του χωριού φυτεύτηκαν με αφορμή την συμπλήρωση 60 χρονών άριστης διπλωματικής συνεργασίας ανάμεσα στην Ιαπωνία και την Κύπρο. Στόχος είναι να δημιουργηθεί πάρκο SAKURA ενώ το γεγονός θα γιορταστεί στο φεστιβάλ κερασιού που θα γίνει τον Ιούνιο. Δίπλα από τις ιαπωνικές κερασιές συναντάμε τις άγριες πρασινοκεφαλες πάπιες που φιλοξενούνται στο πάρκο. Δέχονται με ευχαρίστηση τα εδέσματα που τις προσφέρουμε την ώρα που ξεφυλλίζουμε τα παραμύθια που βρίσκονται στο εσωτερικό ενός κορμού δέντρου που έχει μετατραπεί σε μίνι βιβλιοθήκη για τους μικρούς επισκέπτες. Στην έξοδο από το πάρκο ο εκθεσιακός χώρος από ξύλο και γυαλί ολόφωτος μας διηγείται ιστορικά γεγονότα και θρησκεύτηκες παραδόσεις σκαλισμένα επάνω σε κολοκύθες που εκτίθενται στο κέντρο του χωρίου.

Άγρυπνοι φύλακες του δάσους οι υλοτόμοι του Κάμπου

Οι υλοτόμοι του Κάμπου της Τσακίστρας με τη μακροχρόνια ιστορία τους αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της κληρονομιάς της περιοχής. Φύλακες του δάσους, αλλά και της ιδιαίτερης ορεινής κληρονομίας της κοινότητας πρόσφεραν ακατάπαυστα τις υπηρεσίες τους στον τόπο. Ως ένδειξη τιμής στην προσφορά τους δημιουργήθηκε Μουσείο Υλοτόμων σε κοντινή απόσταση έξω από το χωριό ενώ δημιουργήθηκε και το Μονοπάτι του Υλοτόμου. Ακόμα και σήμερα φαίνεται πως οι εργασίες γύρω από την αξιοποίηση και προστασία των ξύλων και των δασικών προϊόντων τροφοδότησαν διαχρονικά την κοινότητα. Κάποια από τα παλιά οικογενειακά πριονιστήρια μπορεί κανείς μέχρι σήμερα να τα συναντήσει στο χωριό. Το δάσος και η μετατροπή της ρητίνης σε πίσσα αποτέλεσε μια σημαντική ασχολία των κάτοικων του Κάμπου (καθώς η πίσσα αποτελούσε σημαντικό προϊόν με μεγάλη ζήτηση μεταξύ άλλων για την επεξεργασία του ξύλου των καραβιών από τα πανάρχαια χρόνια).

Πέρα από την υλοτομία και τα δασικά προϊόντα, τα περιβόλια με καρποφόρα δέντρα και κυρίως κερασιές, η εξαιρετικής ποιότητας ρίγανη και το ριγανέλαιο στήριξαν στο παρελθόν την οικονομία του Κάμπου. Σήμερα, η κοινότητα, οι δημοσιές υπηρεσίες, ο ξενώνας-εστιατόριο «Πράσινος Κάμπος» που προσφέρει πεντανόστιμα εδέσματα μέσα σε μαγευτικό τοπίο και μικρά ταβερνάκια και καφενεία συνθέτουν τη νέα φυσιογνωμία του Κάμπου. Θα οργανώνατε ένα ταξίδι ή μια περιήγηση στα ορεινά χωριά της Κύπρου; Εάν ναι σε ποια; Τι ακριβώς θ’ αναζητούσατε; Θα περιμένουμε τις δίκες σας προτάσεις, ιδέες ή σκέψεις για το δικό σας ταξίδι.

Πληροφορίες

Από τον Κάμπο μπορείτε να επισκεφθείτε:

Ιερά Μονή Παναγίας Κύκκου
Κοιλάδα των Κέδρων
Σταυρός της Ψώκας
Λαογραφικό Μουσείο
Μουσείο Υλοτόμων
Μονοπάτια στο δάσος
Εκδρομικούς χώρους
Ξενώνας-εστιατόριο «Πράσινος Κάμπος» 99430132