Blog

Την ελιά 800 ετών, το σύμβολο της προκοπής και της αδελφοσύνης γεμάτη καλά κρυμμένα μυστικά επισκέφτηκα πριν από λίγες μέρες στην Κύπρο. Η ελιά βρίσκεται στην αυλή του Μουσείου Ελιάς στις Αγκλεισίδες σ’ ένα από τα πιο ξακουστά ελαιοχώρια της Μεγαλονήσου.

''Μ’ έχει ο Θεός ευλογημένη και είμαι γεμάτη προκοπή. Είμαι η ελιά η τιμημένη.''

Πλησίασα την σχεδόν χιλιόχρονη ελιά με την αίσθηση πως βρίσκομαι στον καθεδρικό ναό του φυσικού κόσμου. Άγγιξα τον κορμό της, τα κλαδιά της και παρατήρησα τις ελιές που δωρίζει στους ανθρώπους του χωριού. Οι κάτοικοι μαρτυρούν πως, σύμφωνα με την παράδοση, η ελιά κάθε χρόνο χωρίς καμία διακοπή παραδίδει τον καρπό της και τη θεωρούν ευλογημένη. Οι στίχοι του Κωστή Παλαμά έρχονται στο μυαλό μου: ”Μ’ έχει ο Θεός ευλογημένη και είμαι γεμάτη προκοπή. Είμαι η ελιά η τιμημένη.”

Η ελιά ταυτίζεται με τη ζωή στις μεσογειακές χώρες. Με τα κλαδιά της δοξάζει και τιμά τους άξιους και με τον καρπό της προσφέρει στην ανθρωπότητα πλούτο και προκοπή. Η συστηματική καλλιέργεια της ελιάς συνέβαλε στην αλματώδη ανάπτυξη πολιτισμών όπως του μινωικού βεβαιώνουν οι επιστήμονες και εξασφάλισε οικονομική κυριαρχία.

Συνεχίζοντας την επίσκεψη στις Αγγλισίδες πάω σε ελαιώνες και ελαιοτριβεία. Βρίσκομαι εκεί τη στιγμή που ο χρυσοπράσινος θησαυρός της Κύπρου ρέει άφθονος στα δοχεία. Oι οικογένειες που φρόντισαν τις ελιές τους βλέπουν τον κόπο τους να αμείβεται. Υποδέχονται τη σοδειά με χαμόγελα και ευχές. ”Το λάδι της Κύπρου θεωρείται πάντα περιζήτητο”, μας λέει ο Σινένιος αιώνες πριν, γιατί ήταν εύπεπτο ενώ το νησί χαρακτηρίζεται «ευέλαιον».

Η Κύπρος είναι γη της ελιάς μας λέει ο ποιητής που την περιγράφει ως χρυσοπράσινο φύλο ριγμένο στη θάλασσα. Άλλωστε τα δυο κλαδιά της ελιάς ενωμένα στολίζουν την σημαία της Κύπρου και συμβολίζουν την ειρήνη και την αδελφοσύνη. Χωρίς καμία αμφιβολία οι ευεργετικές ιδιότητες του λαδιού στην υγεία και στον καλλωπισμό το κάνουν περιζήτητο ανά τους αιώνες. Ο ακρογωνιαίος λίθος της μεσογειακής διατροφής ήταν και εξακολουθεί να είναι το ελαιόλαδο. Είναι το βασικό στοιχείο στο τραπέζι της μεσογείου και το μυστικό της μακροζωίας και της υγείας των λαών αυτής της περιοχής σύμφωνα με τους επιστήμονες. Το ελαιόλαδο κάνει τη μεσογειακή διατροφή μοναδική και η UNESCO αναγνωρίζοντας τη σημασία της μεσογειακής διατροφής την ανακήρυξε ως μοναδικό στοιχείο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας το Νοέμβριο του 2010.

Από το Ομηρικά χρόνια έχουμε μαρτυρίες που λένε πως το λάδι της ελιάς αξιοποιήθηκε στον καλλωπισμό. Ο Οδυσσέας μας διηγείται την περιποίηση που δέχεται στο παλάτι της Κίρκης. Διαβάζουμε στην Οδύσσεια: ”Σα μ’ έλουσε και μ’ άλειψε με το παχύ το λάδι και μ΄ωρια χλαίνα μ’ έντυσε και με χιτώνα η κόρη με πήρε και με κάθισε σ’ αργυροκάρφωτη έδρα”.

Ποια είναι η δική σας σχέση με την ελιά και το λάδι; Θα χαρούμε να μας γράψετε οικογενειακές ιστορίες γύρω απ’ το θέμα.